Je huis verkoelen tijdens hitte is makkelijker dan je denkt. Met enkele aanpassingen in en om je huis kan al een groot verkoelend effect worden bereikt.
Natuurlijk is ieder huis anders, en daarom kunnen in een flat of appartement andere verkoelende methoden worden toegepast dan in een vrijstaande woning. Check de onderstaande aanbevelingen en pas ze toe in jouw situatie.
Ik wens je alvast veel plezier met de koelte in jouw huis.
Gebruik licht gekleurde gordijnen
Die donker gekleurde gordijnen zien er misschien heel mooi uit, maar wist je dat donkere kleuren de warmte uit zonnestralen bijna letterlijk opzuigen?
Zodra je licht gekleurde gordijnen (link naar bol.com) plaats zal je merken dat het in huis een stuk koeler wordt.
Dat komt omdat een lichte kleur (en hier geldt: hoe lichter, hoe beter) de warmte uit zonnestralen nauwelijks absorbeert, simpelweg omdat zonnestralen worden gereflecteerd door een lichte kleur.
In plaats van je huidige gordijnen te vervangen kan je ook een licht gekleurd gordijn achter je huidige gordijn ophangen (dus aan de zijde naar de zon toe). Dit kan aan dezelfde roede of rail, dus aan het reeds aanwezige ophangsysteem, of je kan een tweede ophangsysteem monteren als daar ruimte voor is.
Als je licht gekleurde gordijnen aan het aanwezige systeem wil ophangen, let dan op dat het gordijn hiervoor geschikt is. Let er ook op of het ophangsysteem het extra gewicht kan dragen. Bij mij is een gordijnrail al een keer deels uit het plafond geknapt.
Gebruik je gordijnrails? Overweeg deze dan extra stevig te bevestigen door extra gaten in het (betonnen) plafond te boren. Lees hiertoe mijn artikel Hoe Zelf Gaten Boren in Beton voor Gordijnrails?
Het handige van ‘dubbele gordijnen’ is dat de extra gordijnen in het najaar desgewenst weer verwijderd kunnen worden.
Plaats isolerende gordijnen
Ik heb erg goede ervaringen met isolerende, ofwel thermische gordijnen. Dit zijn gordijnen die een relatief hoge materiaaldichtheid hebben waardoor een isolerende werking optreedt.
Vaak worden deze gordijnen geassocieerd met het warm houden van woningen in de winter, maar deze gordijnen werken ook prima om in de zomer koelte (koele lucht) binnen te houden en warmte buiten.
Deze gordijnen zijn in verschillende kleuren te koop (koop dus bij voorkeur licht gekleurde exemplaren) maar zijn vrij zwaar.
Ook deze gordijnen kunnen eventueel achter huidige gordijnen worden bevestigd aan hetzelfde ophangsysteem, maar hier is het extra opletten of het draagsysteem het totale gewicht kan dragen.
Plaats verduisterende gordijnen
De bekende verduisterende gordijnen kunnen ook helpen een huis te verkoelen. Deze gordijnen isoleren niet zozeer, maar blokkeren inkomende zonnestralen.
Hiervoor worden de gordijnen samengesteld uit een dik materiaal. Ook hiervan is het nadeel dat de gordijnen relatief zwaar zijn en dus het nodige kunnen vragen van een ophangsysteem. Verduisterende gordijnen zijn tegenwoordig beschikbaar in vele kleuren.
In plaats van verduisterende gordijnen kan je ook aluminium folie in stroken naar beneden laten hangen, direct vanaf een rol (maak de rol dan aan het plafond vast). Met meerdere deels uitgerolde rollen is zo ook een ‘gordijn’ te creëren welke zonnestralen tegenhoudt. Deze methode werkt goed, maar het ziet er alleen niet zo mooi uit.
Maak het dak lichtgekleurd
Als je een plat of schuin dak van bitumen hebt, dan werkt de donkere kleur hiervan in het nadeel als je een koel huis nastreeft. Helemaal als je woonruimte zich net onder dit donker gekleurde dak bevindt.
Ook hier zal de donkere kleur warmte opnemen en het dak uiteindelijk werken als een kachel. De aangewezen manier om van deze kachel een koelkast te maken is door het dak een lichtere kleur te geven.
De makkelijkste (en goedkoopste) manier om dit te doen bij bitumen dakbekleding is door leislag aan te brengen.
Leislag? Leislag is fijngemalen leisteen en kan worden uitgestrooid op een nog natte laag bitumenpasta. Voordat de leislag kan worden toegepast zal je dus eerst een laag bitumenpasta moeten aanbrengen met een roller of kwast.
Voor ongeveer 10 euro per vierkante meter geef je op deze manier je donker gekleurde bitumen dak een lichtgrijze of zelfs witte kleur. Tegelijkertijd wordt ook de levensduur van je dak met deze methode flink verlengd.
Wil je op een meer milieuvriendelijke, en minder arbeidsintensieve manier je bitumen dak lichter kleuren breng dan een laagje MS polymeer hierop aan. Deze coating koop je per blik en breng je met een dikke blokkwast aan. Voor ongeveer 35 euro per vierkante meter krijgt je dak hiermee een lichtgrijze kleur die zo 10 jaar blijft zitten.
Onthoud dat een licht gekleurd dak tot wel 80 procent van de UV-straling kan reflecteren. Een zwart, dof dak doet dit maar voor enkele procenten.
In een lage, enkelvloerse aanbouw met plat dak, met daarop bitumen stroken, werd het in de zomer (pal op de zon) bijvoorbeeld rond de dertig graden Celsius. Na coaten met MS polymeer werd het maximaal 24 graden. Dit verschil lijkt misschien weinig, maar toch maakten deze 6 à 7 graden graden een wereld van verschil.
Maak het dak ‘groen’
Heb je een vlak of licht hellend dak? Dan kan mogelijk begroeiing op je (bitumen)dak worden aangebracht. Hierbij is het noodzakelijk dat de dakconstructie dit groene gewicht kan dragen: advies van een bouwkundig specialist is daarom noodzakelijk.
Groene daken (bijvoorbeeld van vetplanten of grassen) worden een stuk minder warm dan gewone daken en hebben bovendien een heel bijzondere uitstraling. Een groen dak laten aanleggen is echter niet goedkoop, ga uit van 40 tot 140 euro per vierkante meter.
Maak het dak nat
De goedkoopste manier om een plat dak een stuk minder heet te laten worden, en daarmee je woning ook, is door er een laagje water op te laten staan.
De meeste platte daken hebben een opstaande rand en een regenwaterafvoer in een hoek. In de zomer kan deze afvoer tijdelijk worden verstopt waarna een aantal centimeter water op het dak wordt gespoten.
Je zal vervolgens merken dat je woning stukken koeler zal worden omdat de dakbekleding niet meer zo warm wordt.
Vergeet alleen niet bij regenval de afvoer weer te ontstoppen, anders ontstaat een ongewenste overstroming van het dak met alle mogelijke gevolgen van dien.
Plaats zonnepanelen
Geplaatste zonnepanelen op een plat of schuin dak vangen de zonnestralen op die anders het dak zouden bereiken en verwarmen.
De luchtlaag tussen het dak en de zonnepanelen zorgt er bovendien voor dat de warmte van de zonnepanelen (en deze worden zeer warm) veel minder kan doordringen in het dak.
Vooral als wind, vanuit de overheersende windrichting zuidwest, vrij toegang heeft tot de panelen (en dus niet wordt tegengehouden door bijvoorbeeld een dakkapel of andere bebouwing) wordt de warmte overdracht van panelen naar dak zeer beperkt.
Dus mocht je al met het idee spelen zonnepanelen te laten plaatsen, dan is de verkoelende werking hiervan misschien een argument dat je over de streep strekt.
Mocht je zonnepanelen willen laten installeren vraag dan altijd verschillende offertes op (dit is een momenteel een zeer competitieve markt waarin interessante prijsverschillen voorkomen) .
Ben je een doe-het-zelver en overweeg je zonnepanelen zelf te installeren? Lees dan mijn artikel Kan je Zelf Zonnepanelen Installeren?
Maak muren lichtgekleurd
Een aantal gevels van mijn huis zijn wit geverfd. Dit is gewoon online gekochte gevelverf voor buiten die is aangebracht op de bakstenen en het voegwerk – en dit bevalt prima.
Je raadt het al: als ik in de zomer tijdens zonnige dagen een thermometer op de witte muur houd is de temperatuur aldaar een stuk lager dan op een stuk muur met ongeverfde bakstenen.
Wat zo geweldig is aan een licht geverfde gevel is ook dat het aanzicht van de woning een stuk exclusiever wordt. Bovendien beschermt de verf een buitenmuur tegen vochtdoorslag en tegen veroudering/verzanding van het metselwerk.
Plaats een zonnescherm
Een zonnescherm plaatsen blokkeert niet alleen binnenkomend licht maar voorkomt ook dat je huis opwarmt. Een voldoende groot zonnescherm draagt daarom in belangrijke mate toe aan een koel huis.
Nu kan vrij eenvoudig zelf een zonnescherm in de vorm van een zonnezeil (ookwel schaduwdoek genoemd) worden opgehangen. Deze zeilen zijn beschikbaar in driehoek vorm en in een rechthoekige variant.
Ook kan een doe-het-zelf zonnescherm worden geplaatst waarbij de correcte montage van dit scherm aan de gevel een belangrijke rol speelt. Dergelijke, doorgaans handmatig bediende schermen moeten nauwkeurig worden bevestigd en worden dan ook geleverd met een handleiding inclusief uitgebreid montage-stappenplan.
Een zwaar en elektrisch bedienbaar zonnescherm aanbrengen is doorgaans een klus voor vakmannen. Hoewel deze schermen erg handig en luxe zijn vraagt het aanbrengen hiervan specialistische kennis en ervaring.
De prijs om elektrische zonwering te laten aanbrengen loopt gemakkelijk in de honderden euro’s. Ik raad je aan om altijd verschillende offertes aan te vragen, de prijzen kunnen namelijk sterk uiteenlopen.
Plaats luiken
De ouderwetse manier om warmte tegen te houden door middel van luiken kent een stijgende populariteit. Vooral de ramen van wat grotere, landelijke huizen worden weer vaker voorzien van luiken.
De raamluiken van tegenwoordig zijn vaak van kunststof of aluminium en bieden naast een duurzame zonwering een esthetische aanblik. Raamluiken bieden bovendien een extra bescherming tegen inbraak.
Wil je op kosten besparen, maak dan zelf houten luiken met instructies die online te vinden zijn. Hoewel houten luiken meer onderhoud vragen dan kunststof luiken, houden zij evengoed warmte prima tegen.
Een variant op de bekende raamluiken zijn de zogenaamde rolluiken. Dit zijn brede luiken die vanaf een spil omlaag en omhoog worden gehesen, dit gebeurt handmatig of elektrisch bediend. Tegenwoordig zijn heel mooie, kwalitatief uitstekende rolluiken verkrijgbaar.
Hoge planten, struiken en bomen
Als je in de zomer schaduw én een koel huis wil hebben plant dan een boom, struik of plant op het zuiden of westen die uiteindelijk hoog genoeg wordt.
Ik heb zelf een jong boompje uit het park gehaald welke anders toch weg geschoffeld zou worden. Tot mijn verbazing groeide het boompje in drie zomers al uit tot een behoorlijk exemplaar. Je kan ook direct een grotere boom aanschaffen bij een kwekerij, reken voor een loofboom van 4 meter hoog wel een prijs van circa 200 euro.
In plaats van op afstand van je huis, kan je ook tegen je huis een plant laten groeien. Dit voorkomt eveneens dat je woning opwarmt.
Als de muur waartegen de plant moet komen niet te oud is, en het voegwerk nog in goede staat is, kan bijvoorbeeld prima een klimop (Hedera) tegen je huis worden geplant. Ook de wingerd en blauwe regen kunnen tegen een huis worden aangezet.
Let dus wel op dat de muur niet te oud is: de hechtwortels van klimplanten zoals de klimop kunnen namelijk in kleine scheuren en barsten doordringen en zo een oude muur of oud voegwerk verder verzwakken.
Net als zonneschermen en luiken houdt begroeiing zonlicht buiten de woning tegen. Lichtgekleurde, isolerende en verduisterende gordijnen werken binnenshuis als een wapen tegen de warmte van zonnestralen.
Toch werkt zonwering buiten veel beter dan zonwering binnen, en pas zodra beide methoden worden gecombineerd zal je huis optimaal beschermt zijn tegen hitte.
Gebruik een ventilator
Een ventilator verkoelt niet zozeer je huis, maar wel degene die zich in de luchtstroom bevindt. Het heeft dus géén zin een ventilator aan te laten als jij je woning verlaat (sterker nog: je huis zal juist warmer worden vanwege de warmte afgifte van de motor).
Als persoonlijk verkoelingsmiddel werkt een ventilator echter prima. Vooral de moderne, stille bladloze ventilator (link naar coolblue.nl) werkt bij mij thuis geweldig. Deze ventilator is krachtig en vanwege het ontbreken van ronddraaiende bladen bovendien erg veilig.
Ventilators bestaan in verschillende varianten (modellen):
- handmodel
- staande ventilator / tower (op de grond)
- plafond model
- muur model
- vloer model
- de variant geschikt voor op een tafel of bureau
Bedenk dat hoe groter de ventilator is – en dus hoe meer lucht wordt verplaatst – hoe meer energie wordt verbruikt: let dus op het aantal aangegeven watt op de verpakking van een ventilator (hoe meer watt, hoe hoger het verbruik).
Gebruik een air cooler
Omdat een ventilator niet daadwerkelijk koele lucht verspreidt (de opgewekte luchtstroom van een ventilator laat enkel vocht op je lichaam verdampen, wat een verkoelende uitwerking op je huid heeft), kiezen sommige mensen voor het gebruik van een air cooler.
Een air cooler verspreidt namelijk wél koele lucht in de ruimte waar het apparaat staat. Hierdoor is de temperatuur in een ruimte met enkele graden te verlagen.
Misschien denk je nu dat enkele graden verkoeling niet zoveel effect heeft, maar in mijn ervaring wordt de gevoelstemperatuur (vooral in een kleine kamer waarin een air cooler staat) echt een stuk beter. Wat dat betreft werkt een air cooler méér verkoelend dan een ventilator.
Gebruik een mobiele airco
Wil je je huis nog meer verkoelen dan met een air cooler overweeg dan de aanschaf van een goede mobiele airco. Een mobiele airco werkt verkoelend door warme lucht op te nemen en als koelere lucht weer uit te blazen.
De opgenomen warmte wordt als warme lucht afgevoerd door een afvoerslang. Bij het afkoelen ontstaat vocht dat wordt opgevangen in een bakje van de airco (vergelijk dit principe met het ademen op een koude spiegel: het spiegeloppervlak zal hierbij beslaan en vochtig worden).
Een moderne, energiezuinige mobiele airco vraagt relatief weinig energie en de aanschafprijs wordt bovendien steeds lager.
Met een mobiele airco is de temperatuur in een ruimte met wel 10 graden te verlagen en bovendien kan vaak een doeltemperatuur worden ingesteld (bijvoorbeeld 20 graden Celsius). Let er wel op dat te grote verschillen tussen binnen – en buitentemperatuur niet goed zijn voor het menselijk lichaam (hierover later meer).
Ga je een mobiele airco aanschaffen? Vergeet dan niet mijn artikel 20 Tips voor het Gebruik van een Mobiele Airco te lezen!
Plaats een (split-unit) airco
Nog een stap verder in verkoelend vermogen dan een mobiele airco is de split-unit airco. Dit is het meest gebruikte type airco.
Zoals de naam al aangeeft werkt de airco met gesplitste delen. Er is altijd één buitenunit en één of meerdere binnenunits.
Dit type airco werkt met koelvloeistof die wordt rondgepompt en op deze manier een ruimte kan verkoelen (of verwarmen).
Dit is de meest efficiënte manier om een huis echt flink te verkoelen. Hoewel moderne airco’s met een energielabel A relatief weinig energie gebruiken is de aanschaf (en installatie) van een dergelijke airco nog steeds prijzig.
Isoleer muren, daken, glas en gaten rond ramen en deur
Door muren en daken te isoleren blijft in de zomer warme lucht buiten en koele lucht binnen. Dak- en (spouw)muurisolatie kan je zelf aanbrengen in de vorm van PUR schuim, glas- of steenwol of zelfs als piepschuim.
Ook kan je isolerend hoog rendementsglas (HR++) laten aanbrengen ter vervanging van dubbel glas.
Dit speciale rendementsglas isoleert uitstekend, maar als het binnenshuis eenmaal warm is blijft deze warmte juist in huis opgesloten. Daarom moet hoog rendementsglas in de zomer altijd worden gecombineerd met een type zonwering buitenshuis.
De makkelijkste manier om zelf je huis te isoleren is door zichtbare gaten en inkepingen rond ramen en deuren dicht te maken met plamuur. Zelfs het opvullen van de kleinste openingen heeft al zin. Ik heb hiervoor een elastisch blijvende, waterbestendige plamuur gebruikt die geschikt is voor (bijna) alle ondergronden.
Zet apparaten uit
Oude apparaten… Veel mensen hebben ze nog in huis staan zonder zich te realiseren dat deze zowel werkend, als in stand-by modus, behoorlijk wat warmte afgeven.
Ook nieuwe apparaten geven warmte af, hoewel deze warmte afgifte steeds minder wordt door de toepassing van energiebesparende technieken.
Misschien zit je nu achter een laptop, voel dan maar eens met je hand onder het apparaat. Deze warmte kan in de zomer bijdragen aan een te hoge temperatuur in jouw huis – en dit geldt voor alle apparaten. Vooral oude plasma tv’s staan bekend om hun flinke warmte afgifte.
Als een apparaat zijn warmte niet kwijt kan, bijvoorbeeld omdat het in jouw huis al erg warm is of omdat een apparaat wordt afgedekt, kan oververhitting optreden. Is het apparaat ook nog eens stoffig van binnen (door stof dat via luchtgaten naar binnen kan dringen) dan bestaat zelfs de kans dat het apparaat vlam vat.
Ook adapters en opladers van apparaten kunnen warm worden. Wil je dus je huis verkoelen zet dan alle apparaten in zijn geheel uit en haal stekkers van adapters en opladers uit het stopcontact.
Daarnaast is het een goed idee tijdens hitte even geen ovens, gaspitten, kookplaten en roosters te gebruiken. Hun warmte kan de binnentemperatuur makkelijk verhogen. Gelukkig zorgt warmte voor een verminderde eetlust en kan mogelijk een lichte, niet-verwarmde maaltijd worden genuttigd.
Isoleer cv- of combiketel
De warmste ruimte in mijn huis is de bijkeuken waar de combiketel staat. Cv- en combiketels geven veel warmte af en zullen hun directe omgeving verwarmen.
Is er vanaf de ruimte waar de ketel staat een open verbinding naar de rest van je huis dan zal je huis zonder twijfel nog warmer worden tijdens hitte.
Het beste is in deze gevallen de ruimte waar de cv- of combiketel staat af te sluiten en te isoleren. Op deze manier blijft de afgegeven warmte beperkt tot de ruimte waarin het apparaat staat. Zo heb ik mijn bijkeuken geïsoleerd met platen piepschuim in wand en plafond.
Drink veel water en keep calm
Net als een ventilator werkt water drinken verkoelend op je lichaam. Door per dagdeel minstens een liter koel water te drinken zal hitte minder greep op je hebben.
Naast ruim water drinken is het verstandig om zware fysieke inspanning even achterwege te laten. Dus dat verbouwingsproject kan beter wachten tot het najaar of ten minste tot de ergste hitte verdwenen is.
Oma’s tip: ‘s ochtends niet luchten is ’s middags zuchten
Wijsheid komt met de jaren wordt wel gezegd. En voor oma’s spreuk ‘s ochtends niet luchten is ’s middags zuchten gaat dit zeker op.
Hiermee wordt bedoeld in de ochtend ramen open te zetten om zo frisse ochtendlucht binnen te laten (en ochtendlucht is overigens altijd koeler dan avondlucht). Laat je woning bij voorkeur zelfs doortochten door ramen (of deuren) voor enige tijd tegenover elkaar open te zetten.
Als de thermometer een graad of 20 aangeeft kunnen de ramen weer gesloten worden en andere soorten verkoelende methoden worden ingezet.
Lichte kleding en… haardos
Het dragen van kleding houdt het lichaam warm en daarom is het verstandig kleding van lichte, luchtige materialen te dragen. Draag bij voorkeur licht gekleurde kleding gemaakt van natuurlijke stoffen als katoen.
Hoofdhaar houdt warmte vast. Daarom kan het helpen geen zware haardossen te dragen, maar een licht en luchtig kapsel.
Ik wil hiermee niet beweren dat je perse moet overgaan tot een kort of zelfs gemillimeterd kapsel, maar zelfs je nekharen enigszins verkorten kan al een prettig koel gevoel tot stand brengen.
Kies Energiezuinige Lampen
Heb je in huis nog oude gloeilampen dan wordt het nu tijd deze te vervangen door spaarlampen of LED lampen. Veel elektriciteit wordt in gloeilampen namelijk omgezet in warmte.
In spaar- of LED-lampen wordt elektriciteit veel beter omgezet in daadwerkelijk nuttige lichtstralen (en licht geven is de primaire functie van een lamp, en niet warmte afgeven). Maar ook bij deze lampen geldt dat als je ze niet gebruikt, ze beter uit kunnen worden gezet.
Gebruik je halogeenlampen dat weet je waarschijnlijk dat deze flink warm kunnen worden. Mijn advies is het gebruik van dit type lamp zoveel mogelijk te vermijden.
Vermijd te grote verschillen tussen binnen- en buitentemperatuur
Zoals ik al aangaf bij het gebruik van een airco kan een te groot verschil tussen binnen- en buitentemperatuur ongezond zijn. Je lichaam wordt dan vatbaarder voor virussen waardoor een loopneus of bijvoorbeeld verkoudheid kan ontstaan.
Zorg er daarom voor dat het verschil tussen binnen- en buitentemperatuur niet meer is dan 7 graden. Het heeft immers geen zin om een ziek gevoel te krijgen terwijl de reden van al je inspanningen was om geen last van hitte te hebben.
Tot slot zou ik willen zeggen dat ik tijdens hete dagen verschillende van de bovenstaande manieren combineer en het me zo lukt de binnentemperatuur niet hoger dan 23 à 24 graden Celsius te laten worden. Ik hoop dat je met deze informatie minimaal hetzelfde kan bereiken.
