Afgelopen weekend ontstond bij het boren in het plafond veel HERRIE maar geen gat. In het beton van het plafond verscheen een ondiepe boorplek, maar dieper dan een paar millimeter kwam ik niet.
Omdat ik van beneden naar boven moest boren (vanaf een huishoudtrapje) kon ik niet veel kracht op mijn klopboormachine zetten.
Omdat ik 8 gaten moest boren over een lengte van 6 meter staakte ik mijn eerste pogingen: de gebruikte klopboormachine en boor waren duidelijk NIET geschikt voor boren in keihard beton. De bevestiging van de gordijnrail aan het plafond moest nog even wachten.
Dit bracht mij op de vraag hoe je zelf gaten in beton kan boren voor gordijnrails?
Om goede gaten in beton te boren voor gordijnrails gebruik je een boorhamer met een SDS boor. Vooral de kwaliteit van de SDS boor is zeer belangrijk.
Gebruik je een gewone accu- of klopboormachine voor het boren in hard beton wees dan voorbereid op ondiepe gaten en een boor die mogelijk kan breken. In het ergste geval kan zelfs het mechaniek van de boormachine beschadigd raken.
Gordijnrails aan een betonnen plafond bevestigen: goed gereedschap gebruiken
De bedoeling was dus afgelopen weekend even vlot een gordijnrail aan het betonnen plafond te bevestigen.
Omdat de bijbehorende gordijnen nogal zwaar zijn, wilde ik wat langere schroeven gebruiken. De gaten voor de schroeven en pluggen moesten daarom ook wat dieper worden.
Met een geleende, krachtiger klopboormachine van een kennis probeerde ik het opnieuw. Hopelijk kon in nu wat diepere, serieuzere gaten boren dan met mijn eigen klopboormachine.
Omdat er geen boortjes bij deze geleende machine zaten gebruikte ik dezelfde betonboor die ik bij mijn eerste pogingen had gebruikt.
Nu kwam ik wel iets dieper, maar het gat leek nu wat schuin te lopen (en het boorgat werd breder, terwijl ik dus dezelfde boor gebruikte).
Toen ik nog harder met de klopboormachine drukte knapte PETS de boor. Pas toen ik de week erop een nieuw aangeschafte boorhamer gebruikte, met een bijbehorende SDS-boor, kon ik een fatsoenlijk gat boren.
“Les geleerd: als je regelmatig in betonnen muren of plafonds moet boren is het handig gewoon goed gereedschap te gebruiken.”
Goed gereedschap gebruiken betekent dus in plaats van een gewone accuboormachine of klopboormachine een goede boorhamer te gebruiken. Zo'n goede en populaire boorhamer is deze (link naar coolblue.nl), dezelfde boorhamer is ook te koop bij bol.com.
Een goede boorhamer maakt namelijk gebruik van een speciale techniek om in beton te boren. Met een boorhamer ben je gelukkig niet beperkt tot boren in beton: ook in hout en metaal is uitstekend te boren.
Om in beton te boren betekent ‘goed gereedschap gebruiken’ ook een kwalitatief goede SDS boor te gebruiken. Zo’n boor is op een bijzondere manier aan de boormachine bevestigd waardoor beton boren veel makkelijker gaat. Hierover later meer.
Beton boren: de nachtmerrie van elke klusser
Uit gemak en gewoonte heb ik regelmatig in steen en beton geboord met een klopboormachine en een gewone steen- of betonboor.
Door hard met de klopboormachine te drukken kwam ik vaak toch een heel eind. In sommige soorten beton is ook veel makkelijker een gat te boren dan in andere.
Bij het boren van een gat door een betonnen tussenwand is wel eens een grote 10 mm betonboor bot geworden. De lichte groeven in de bovenkant van de boor werden toen geheel weggesleten, waardoor de boor meer op een soort dikke, stompe tentharing leek.
Van een klopboormachine is door dit soort misbruik van hard drukken zelfs een keer de motor in de boor kapot gegaan.
Naast de mishandeling van gereedschap kan beton boren zorgen voor een extreem hard geluid.
’s Avonds na het werk nog even boren omdat de buren toch weg zijn kan resulteren in klachten van de buren van de buren! Om in elk geval jezelf te beschermen moet je eigenlijk echt goede gehoorbescherming dragen.
In het geval met het boren van gaten voor de gordijnrails duurde het uiteindelijke, succesvolle boren met een boorhamer zelfs nog behoorlijk lang. Kortom: betonboren kan gereedschap kapot maken, geeft veel herrie en duurt lang. Welkom in de wereld van de klusser!
Waarom een boorhamer en geen klopboormachine
Met een boorhamer is veel beter in beton te boren dan met een klopboormachine omdat een boorhamer letterlijk in het beton ‘hamert’. Dit hameren gebeurt middels lucht welke explosief wordt uitgezet en samengedrukt.
Vanwege deze (pneumatische) werking is het bij een boorhamer belangrijk geen grote kracht op de machine te zetten bij het boren.
In mijn ervaring zorgt het drukken op dit type boormachine juist voor een mindere werking: de op-en-neer gaande beweging van de boor wordt hierdoor verkleind en het boorresultaat dus minder.
De kracht van een boorhamer wordt bepaald door de hoeveelheid energie (in Joule) welke kan worden losgelaten op beton. In mindere mate is ook het aantal slagen per minuut van belang.
Met een kracht van boven de 2 Joule is een boorhamer in staat de grootste verscheidenheid aan gaten in beton te boren. Zit een boorhamer boven de 3 Joule dan zijn met deze machine de breedste gaten te boren.
Vanaf 3 Joule is met een boorhamer doorgaans ook goed te beitelen als zware sloopwerkzaamheid, de boorhamer is dan meestal een zogenaamde combihamer (boren + beitelen). Daarnaast geldt dat hoe meer slagen per minuut mogelijk zijn, hoe krachtiger de boormachine is.
Naast de krachtige, hamerende werking van de boorhamer is het andere GROTE voordeel van deze boormachine dat een boor niet meer los kan raken in de boorkop.
Waar dit loskomen bij een gewone boormachine soms voorkomt (bijvoorbeeld als het materiaal waarin geboord wordt steviger is dan de knelling om de boor) wordt bij een boorhamer meestal gebruik gemaakt van een SDS koppeling.
Zo’n SDS koppeling houdt in dat een boor niet in de boorkop wordt vastgedraaid maar vastgeklikt. Daarvoor heb je geen gewone boren nodig, maar speciale SDS boren.
Waarom SDS boren
SDS boren worden gebruikt in een boorhamer met SDS boorkop omdat deze muurvast zitten na het vastklikken.
Dat komt omdat in SDS boren uitsparingen of sleuven zitten die precies worden opgevuld met uitzettingen in de boorkop van een boorhamer. SDS verwijst naar Slotted Drive System. Slotted betekent ‘gegleufd’ in het Engels.
Om de pneumatische werking van een boorhamer ten goede te komen is de SDS boor in de boorkop wel in het horizontale vlak te bewegen. Je kan een vastgeklikte boor dus beetpakken en naar voren en achteren bewegen.
Let op dat er twee verschillende populaire SDS-systemen bestaan.
Enerzijds de reguliere SDS-plus boren en boorkoppen en anderzijds de SDS-max boren en boorkoppen die voorzien in een nog steviger vastzetting van de boor in de boorkop (door een extra sleuf).
Onderling zijn de boren niet uit te wisselen: een SDS-max boor past bijvoorbeeld niet op een SDS-plus boorhamer.
Als je wil betonboren let dan goed op de kwaliteit van de SDS boor. Een kwalitatieve SDS boor boort in mijn ervaring veel beter dan een goedkopere, merkloze SDS boor.
Bovendien worden de betere SDS boren veel minder snel bot. Er bestaat ook minder kans op breken van zo’n goede boor, en dat breken is iets wat je eigenlijk altijd wil voorkomen. Een weg spattende boorpunt kan je namelijk behoorlijk verwonden.
Hoe gaten boren in beton met een boorhamer en SDS boor om gordijnrails op te hangen
Als je gordijnrails aan een betonnen plafond wil bevestigen is een goede voorbereiding essentieel. Zorg er ten eerste voor dat de gordijnrail precies op lengte is, er voldoende runners en twee eindstoppers aan bevestigd zijn.
Zorg er daarnaast voor dat je hulp van iemand krijgt die de gordijnrail wil ondersteunen. Vaak heb je dus twee huishoudtrappen nodig (of op zijn minst nog een meubelstuk waarop de helper kan staan om de rail tegen het plafond te drukken).
Ook heb je twee potloden nodig: één voor jezelf en één voor de helper: zo kunnen beide personen boorgaten markeren.
Het is belangrijk dat diegene die boort een veiligheidsbril opdoet en gehoorbescherming gebruikt.
Werkhandschoenen aantrekken is ook belangrijk voor degene die boort: zo zijn handen beschermd mocht een SDS boor toch breken en wegschieten. Bedenk dat de kans bestaat dat vooral oudere, al veel gebruikte boren kunnen knappen.
Op de gordijnrail zitten een soort klemmen met een oog erin. Deze klemmen worden gebruikt om de rail aan een plafond te bevestigen door een schroef, door het oog van de klem, in het beton te schroeven.
De werkwijze is als volgt:
- Leg de gordijnrail plat neer en verspreid de klemmen met gelijke afstand van elkaar over de rail – de tussenliggende afstand is maximaal 50 centimeter. Let op dat je eerst een klem aan het begin, en een klem aan het uiteinde van de rails positioneert (houdt circa 10 centimeter afstand van het einde van de rail).
- Tape de klemmen met een stukje plakband vast aan de rail zonder het oog in de klemmen te omtapen.
- Til de gordijnrail samen met de helper horizontaal omhoog en druk de rail samen tegen het plafond op de gewenste plaats.
- Nu kunnen zowel diegene die boort als de helper boorgaten gaan markeren. Markeer met een potlood zoveel mogelijk boorgaten, reik echter niet te ver uit vanaf de huishoudtrap.
- Leg de gordijnrail nu samen weer terug op de grond. Verschuif de posities van de huishoudtrappen en druk de gordijnrail opnieuw tegen het plafond. Let op dat eerder gemarkeerde boorplekken samenvallen met de ogen in de klemmen. De andere boorgaten kunnen nu ook worden gemarkeerd. Nadat alle boorgaten zijn gemarkeerd wordt de rail weer op de grond gelegd. Degene die boort kan nu gaan beginnen met boren op de gemarkeerde plekken.
- Pak daartoe de boorhamer met twee handen vast en probeer zo recht mogelijk in het beton te boren met een SDS boor. Zorg eerst dat je goed stabiel op de huishoudtrap staat. Let op dat je niet teveel kracht op de boorhamer zet en zo de pneumatische werking vermindert! Gebruik eventueel een stofvanger om de boor om betongruis op te vangen.
- Zodra alle gaten zijn geboord kunnen de pluggen in de gaten worden gedrukt. Let op dat een plug niet uitsteekt, maar juist gelijk loopt met het plafond oppervlak.
- Zodra alle pluggen zijn geplaatst wordt de gordijnrail wederom samen opgetild en tegen het plafond gedrukt, en wel zo dat alle ogen in de klemmen samenvallen met de geplaatste pluggen.
- Schroef de schroeven door de ogen van de klemmen in de pluggen. Overdrijf niet door zo hard en diep te schroeven, dat de klemmen worden ingedrukt. De gordijnrail hangt! Nu kunnen de gordijnen aan de runners worden bevestigd door middel van gordijnhaken.
Besluit
Helaas, een gordijnrail op een gemiddeld plafond bevestigen met een accuboormachine gaat echt niet lukken. Daarvoor zijn teveel plafonds van beton.
Als je veel geluk hebt (en vooral veel kracht hebt) kan je met een klopboormachine in een plafond van wat zachter beton een gat boren met een gewone betonboor. In het slechtste geval knapt de betonboor echter en spat het afgebroken deel van de boor ergens heen.
Als je gewoon een goed gat in een betonnen plafond wil boren (en veilig) ontkom je niet aan het gebruik van een boorhamer en bijbehorende SDS boor. Ik heb in elk geval mijn les geleerd en weet voortaan hoe ik in beton moet boren.
