Ai… muizen in huis! Hoe een grote dierenliefhebber je ook bent, van muizen in een woning wil je af. De ontlasting kan ziektes verspreiden en die karakteristieke geur van muizen is niet bepaald aangenaam.
Ook dat vage geritsel is geen prettige gewaarwording als je ’s avonds gezellig op de bank zit. Laat staan als je een loopje naar de keuken maakt en er plots een huismuis voorbij rent (eerste reactie: ’Verbeeld ik me dit of heb ik dit echt gezien?’)
Als je muizen in huis hebt heeft dat uiteindelijk maar één simpele reden: er is voedsel voor ze te vinden!
Wil je dus, als lange termijn oplossing, van huismuizen af dan zit er niks anders op dan etenswaren of etensresten af te schermen van muizen. Daarnaast is een onderdeel van een lange termijn oplossing de toegangen waarmee muizen jouw woning, huis of vertrek binnenkomen GOED af te sluiten.
Toch wil je direct wat doen aan de overlast van muizen. Dé korte termijn oplossing is het vangen van muizen. Als je begaan bent met dieren wil je ze echter niet doden maar levend vangen en elders uitzetten. Dit bracht mij op de vraag:
Wat is de beste diervriendelijke muizenval?
De beste diervriendelijk muizenval is de kokerval. Alleen bij dit type val zal de staart van de muis nooit bekneld raken en zal de muis zich niet kunnen verwonden bij pogingen uit de val te ontsnappen.
Bij andere type vallen dan een goede kokerval (link naar bol.com), zoals de vangkooi en de inloopval, is er wél kans dat respectievelijk de staart van de muis kapot wordt gemaakt (waardoor de muis enorme stress en pijn ervaart) of dat de muis zich in wanhopige ontsnappingspogingen ernstig verwondt aan (scherpe) uitsteeksels.
Ik heb in de loop der tijd verschillende diervriendelijke muizenvallen gebruikt en zal per val hieronder de bevindingen en onderzoeksresultaten neerzetten. Laat ik echter beginnen met een stukje over de toch wat controversiële diervriendelijkheid van muizenvallen.
Diervriendelijke muizenvallen?
Muizen leven nooit alleen maar in groepsverband. Als je dus één muis in jouw huis ziet kan je zeker weten dat er meerdere muizen in de buurt zijn. Helaas.
Dat ze leven in groepsverband houdt in dat muizen leven als onderdeel van een familie. Ze zoeken menselijke onderkomens niet alleen op vanwege de aanwezigheid van voedsel maar in de winter ook als beschutting tegen koude.
Zodra een muis dus levend wordt gevangen en elders wordt uitgezet zal de muis van zijn soortgenoten worden gescheiden. Zielig, maar toch is dit diervriendelijker dan een muis te doden met bijvoorbeeld een ouderwetse klapval (waarbij het ook voorkomt dat de muis niet direct wordt gedood en juist een langzame, pijnlijke dood sterft).
Een levend gevangen muis in de natuur uitzetten in de winter kan helaas betekenen dat de muis geen beschut plekje kan vinden. Maar een uitgezette muis zal het in dit geval niet per definitie niet overleven. Diervriendelijke muizenvallen houden wat dat betreft in dat een muis tenminste een kans wordt geboden.
Let er bij een diervriendelijke val op dat deze tijdig wordt gecontroleerd op een eventuele vangst. Als er een muis is gevangen stress het dier dan vervolgens niet met harde geluiden (misschien afkomstig van je dochtertje die het wel erg spannend vindt).
Als ik een muis had gevangen legde ik altijd een doek of krant over de val zodat de muis niet teveel visueel geweld werd aangedaan (onthoud dat muizen vooral in de schemer en in het donker actief zijn): ook zo ondervindt de muis zo min mogelijk stress.
Probeer het vervoer naar het uitzetgebied ook zo rustig mogelijk te houden. Probeer hierbij de val zo horizontaal mogelijk te houden, hiermee voorkom je dat een muis last heeft van allerlei heftige schommelingen of wordt gedwongen op een roosterwerkje te staan.
Okay, dit brengt me op de verschillende soorten diervriendelijke muizenvallen en hun voor- en nadelen. Laten we van start gaan!
Diervriendelijke muizenval: de vangkooi
De vangkooi bestaat uit een houten plankje met daarop een raamwerk/ kooitje van ijzergaas (zie onderstaande foto).
Het vangprincipe bestaat daaruit dat een muis de val inloopt, het aas van het haakje pakt en daarmee het deurtje achter zich laat dicht vallen. Anders dan bij een kokerval is het stuk tussen aashaak en dichtvallend deurtje altijd klein.
Evaluerend is het voornaamste positieve aan dit type val de goedkope prijs. Vooral als ze in grotere aantallen worden aangeschaft is dit de goedkoopste manier om muizen ‘diervriendelijk’ te vangen.
Daarnaast zijn deze vallen vanwege hun rechthoekige vorm makkelijk in hoeken van een vertrek te positioneren: hiermee wordt de kans sterk vergroot daadwerkelijk een muis te vangen (omdat muizen doorgaans langs de randen van een vertrek manoeuvreren).
Echter, er kleven verschillende nadelen aan dit type val:
- het houten plankje is nauwelijks schoon te maken waardoor de val steeds smeriger wordt (van ontlasting, leefvocht, bloed en ‘paniek’ geuren) en daardoor, op een gegeven moment, zelfs muizen van de val zullen schrikken
- omdat de afstand van het stuk tussen aashaak en deurtje zo klein is bestaat er kans dat de staart van een muis klem komt te zitten onder het dichtgevallen deurtje en het houten plankje (en dit wil je een muis niet aandoen). Dit kan makkelijk een bloederige bedoeling worden.
- het raamwerk van ijzer roest snel waardoor de kooi constructie uiteindelijk kan worden aangetast, bijvoorbeeld omdat krammen geen grip meer hebben op het ijzer (of dat de krammen zelf ook verroesten: op de afbeelding hierboven staat aangegeven wat een kram is). Als de kooi constructie is aangetast kan een muis weer makkelijk uit de val ontsnappen.
Diervriendelijke muizenval: de inloopval
Een ander soort diervriendelijke muizenval die ik heb gebruikt is de inloopval. Dit is een val waarbij een muis de val ‘inloopt’, vaak via een nauwe, tuitvormige ingang, en er vervolgens niet meer uitkomt.
Dergelijke vallen bestaan uit kunststof varianten (zie onderstaande afbeelding) of houten varianten. De tuitvormige ingang is altijd van een stuk metaal.
Hoewel deze val een stuk diervriendelijker lijkt dan de vangkooi blijkt dat in de praktijk tegen te vallen. Het grootste bezwaar aan inloopvallen is namelijk dat eenmaal gevangen muizen wanhopig zullen proberen door de tuitingang weer naar buiten te komen.
En helaas is het uiteinde van de tuit altijd op een bepaalde manier scherp. Muizen zullen zich zo, indien zij eenmaal gevangen zijn, zeer gemakkelijk kunnen verwonden bij hun uitbraakpogingen. Zo heb ik behoorlijk bloedende muizen in dit type val aangetroffen (en daarna de val subiet weggegooid).
Een ander nadeel van deze val is dat de opening van de val niet mooi parallel langs een rand van een vertrek is te positioneren. Muizen zullen dus sneller langs de opening lopen dan er daadwerkelijk inlopen.
Deze vallen zijn soms ook lastig van binnen schoon te maken omdat de opening tot de val (waaruit ook de muis wordt vrijgelaten) relatief klein is. Schoonmaken is dan ook maar tot bepaalde mate te doen, laat staan als er ook gebruik wordt gemaakt van een houten variant.
Ik moet zeggen dat het achterliggende idee van de val prima is, alleen de uitvoering laat helaas te wensen over. Misschien een idee om het uiteinde van inlooptuit van hard rubber of iets dergelijks te maken?
Diervriendelijke muizenval: de kokerval
Een andere diervriendelijke muizenval die ik ruim heb mogen uittesten is de kokerval. Zie hiervoor onderstaande afbeelding.
Bij dit type val loopt een muis een relatief diepe koker in, en anders dan bij een vangkooi is er geen aashaak maar een indrukbaar plateau (een ‘loopplankje’) die het deurtje doet dichtklappen als daar eenmaal overheen wordt gelopen.
Dit type val is altijd van een kunststof en dus niet van lastig schoon te maken hout.
Een ander voordeel van kokervallen is dat ze precies parallel langs een wand zijn te zetten: muizen die langs de rand van een vertrek lopen kunnen bijna niet anders dan in de val lopen.
Hét grote voordeel van dit type val is echter de vang-efficiëntie op een diervriendelijk manier: staarten kunnen door de diepte van de val niet bekneld raken en muizen kunnen zich niet verwonden aan scherpe, metalen uitsteeksels.
Zijn er geen nadelen aan dit type val? Helaas wel:
- het loopplankje werkt alleen als trigger om het deurtje te sluiten als de muis zwaar genoeg is. Zo was in de beginperiode van mijn testen met deze val het aas vaak verdwenen terwijl er geen muis was gevangen! (en dat is toch redelijk frustrerend…)
- door de diepte is dit type val ook wat lastig schoon te maken
Gelukkig waren deze nadelen vrij eenvoudig op te heffen, maar je moet, om deze oplossingen te vinden, daar maar net de tijd en energie in willen steken. Zo heb ik het triggergewicht van het loopplankje fijner afgesteld door er simpelweg enkele muntstukken op neer te leggen.
Ik heb getest met verschillende muntstukken (en dus gewichten) en uiteindelijk bleek de toepassing van een 2 euromunt (8,5 gram) en tegelijkertijd een 50 eurocent munt (7,80 gram) het beste te werken om de val ook te laten afgaan bij kleinere, minder zware muizen (zie onderstaande foto). Uiteindelijk bleek dus een extra gewicht van maar liefst 16,3 gram belangrijk om de val optimaal te laten werken!
Het schoonmaken van de relatief diepe koker bleek het makkelijkst met een oude tandenborstel of een klein formaat oude afwasborstel. Dit is even een werkje, maar de val wordt tenminste weer schoon (anders dan bij het hout van andere vallen).
De beste diervriendelijke muizenval: conclusie
Het mag duidelijk zijn dat de beste, want meest diervriendelijke muizenval de kokerval is. Bij deze val heeft de gevangen muis de minste kans op verwondingen.
De kokerval blijkt dan wel lastig schoon te maken, maar IS ten minste fatsoenlijk schoon te krijgen omdat er geen hout in de val is gebruikt. Hout als materiaal van een val blijkt te werken als spons voor muizenontlasting en andere afscheidingen.
Let er bij het schoonmaken op dat je handschoenen draagt of de val zo min mogelijk aanraakt: de geur van mensen schrikt muizen namelijk af waardoor muizen de val zullen vermijden en je je vertwijfeld zal afvragen waarom jouw kokerval niet werkt.
Woon je aan een park, bos of groen? Lees dan ook mijn artikel ‘Wat zijn de Nadelen van een Huis aan Bos of Park?’ waarin ik inga op de overlast van muizen in die specifieke situatie.
Okay, ik wens je veel succes met het vangen van de muizen in jouw huis!