Inbouwkast Zelf Maken (met Tekeningen)

Zelf een te gekke inbouwkast maken? Ook jij krijgt dat met onderstaande instructies en tekeningen prima voor elkaar.

De voordelen van zelf een inbouwkast maken zijn:

• Zeer specifieke afmetingen van de kast zijn mogelijk waardoor deze heel precies kan worden ingebouwd
• Een zelf te bepalen indeling van de kast is mogelijk waardoor een ideale, extra ruimte ontstaat voor het opbergen van spullen
• De kast kan worden samengesteld met zelf gekozen materiaal
• Een inbouwkast is veel goedkoper dan een kant-en-klare kast (met dus reeds vooraf bepaalde afmetingen), of een door een bedrijf op maat gemaakte inbouwkast
• Zelf een inbouwkast maken is een leuke en dankbare klus (en echt gemakkelijker dan je denkt)

Ik heb een inbouwkast gemaakt die gebaseerd is op de foto geheel bovenaan.

Het principe van een inbouwkast is eenvoudig: tegen een wand wordt een kast met specifieke afmetingen en een specifieke indeling geplaatst. De kast wordt doorgaans ingesloten door vloer, plafond en ten minste één wand.

Wat wordt bedoeld met een specifieke indeling? Als in jouw inbouwkast bijvoorbeeld kleding moet komen te hangen, is het handig horizontale stangen te bevestigen. Wil je veel schoenen plaatsen dan zijn veel compartimenten (schappen) met geringe onderlinge afstand ideaal. En zo zijn er nog veel meer indelingen te bedenken.

Op de schematische tekening hieronder zie je de uitgetekende versie van de foto geheel bovenaan.

De voorbeeld inbouwkast is 50 cm diep, 235 cm hoog en bestaat uit een basis van drie verticale compartimenten van elk 70 cm breed. De planken van de verticale compartimenten verlenen de kast extra stevigheid. Je ziet enkele stangen (wit gemarkeerd) voor het ophangen van kleding, en enkele planken voor schoenen (linksonder).

De kast staat in een ruimte met een hoogte van 241 cm. Onder de kast is een plank van 3 cm dik, 48 cm diep en 210 cm breed geplaatst. De kast staat dus op deze plank. De afstand tussen de bovenkant van de kast en het plafond is 3 cm (als er een dikkere plank onder de kast wordt geplaatst wordt deze afstand dus kleiner).

Waarom staat de kast op een plank? De kast wordt op de grond opgebouwd en vervolgens rechtop gezet. Hoewel de ruimte 241 cm hoog is kan een kast met een hoogte van eveneens 241 cm niet rechtop worden gezet door deze te kantelen. De kast zal dan tegen het plafond stoten.

Een kast die liggend in elkaar wordt gezet, en later wordt gekanteld, moet dus altijd korter zijn dan de hoogte van het plafond. Meestal zal dit tussen de 4 en 8 cm korter moeten zijn. Om te checken of jouw beoogde kast past moet je dat altijd van te voren berekenen. Deze berekening kan je hier (interne link) makkelijk en snel direct online uitvoeren.

Deze tekening is uiteraard maar een voorbeeld van hoe een inbouwkast eruit kan komen te zien.

De geschikte hoogte en breedte van jouw inbouwkast hangt af van de afmetingen van de ruimte waarin de kast wordt ingebouwd. Overigens hoeft een inbouwkast niet per se over de volle breedte van een kamer te lopen (ik heb er bijvoorbeeld nog een stoel naast staan).

De indeling van compartimenten hangt af van welke spullen je in de kast wil opbergen.

Ik raad je aan op voorhand te bedenken wat je in de kast wil opbergen. Ik had het al over kleding en schoenen, maar ook lange voorwerpen zoals bijvoorbeeld snowboards zijn in een inbouwkast met lange, verticale compartimenten uitstekend op te bergen.

Uiteraard is de inbouwkast die in dit artikel wordt gebouwd maar een voorbeeld, in dit grote pakket bouwtekeningen zit ook een bouwtekening van een andere inbouwkast.

De voorbereidende fase

Bereid het bouwen van de inbouwkast voor door precies de afmetingen van de gewenste inbouwkast te noteren. Stem de afmetingen van de kast af op de afmetingen van het vertrek waarin de kast wordt ingebouwd.

Het beste is een schematische tekening van de situatie te maken waarbij de afmetingen ook vermeld staan. Op deze manier weet je zeker dat een kast niet te groot wordt en daardoor uiteindelijk niet ingebouwd kan worden.

Als je jouw inbouwkast heel strak wil inbouwen let dan op of vloer en plafond wel recht lopen.

Let ook goed op de diepte van jouw inbouwkast. Zorg dat de kast niet te ver uitsteekt en er bijvoorbeeld makkelijk tegenaan kan worden gestoten. Bedenk hierbij dat muren soms ook niet geheel recht lopen.

Als jouw gewenste inbouwkast hoger en breder dan 2 meter wordt, is het verstandig hulp te krijgen bij het bouwen van de kast. Eerst wordt namelijk de ombouw gemaakt en later een plank onder de kast geschoven - om dit te doen bij grote kasten is hulp wel zo handig.

Bij het maken van de ombouw worden delen van de inbouwkast aan elkaar gelijmd voordat ze worden vastgeschroefd.

Om lijm goed te laten werken is een constante druk op de gelijmde onderdelen van belang. Ik raad je daarom aan om de delen tegen elkaar vast te zetten met enkele (zware) voorwerpen. Denk bijvoorbeeld aan meubelstukken als stoelen, bankjes of tafels. Ik gebruikte kratjes gevuld met oud papier.

Je kan als bouwmateriaal kwalitatief goed MDF (Medium-Density Fiberboard) gebruiken. Dit materiaal is goedkoop, goed te bewerken en kan in elke gewenste kleur worden geverfd. Bovendien is een standaard MDF-dikte 18 mm, hetgeen dik genoeg is om verbindingen met schroeven te maken.

Zijn er geen nadelen aan het gebruik van MDF verbonden? Helaas wel. De standaard variant MDF kan niet goed tegen vocht, en is dus niet geschikt voor gebruik in bijvoorbeeld een badkamer. Vroeg of laat zal de kast dan gaan rotten.

Daarnaast moeten de meeste schroeven die door MDF gaan, door een voorgeboord gat worden geschroefd (bij de meeste, specifiek voor MDF bedoelde schroeven hoeft dit overigens niet). Doe je dit niet dan is de kans groot dat MDF scheurt (zeker aan de zijkanten).

Een laatste nadeel van MDF is dat MDF-zaagstof schadelijk voor de gezondheid is. Als je MDF niet op maat laat zagen maar dit zelf doet, draag dan altijd een stofkap. Het makkelijkst is plaatmateriaal direct op locatie, zoals bij een bouwmarkt, op maat te laten zagen.

Wat zijn eveneens relatief goedkope alternatieven voor het gebruik van MDF?

• Een timmerpaneel van vuren- of grenenhout
• Een meubelpaneel van steigerhout
• Een meubelpaneel van spaanplaat met een topcoating van kunststof (aka ‘meubelpaneel wit’)

Als je jouw inbouwkast uiteindelijk wil verven raad ik je aan niet voor verschillende soorten materiaal te kiezen. De kans bestaat namelijk dat de aangebrachte verf op verschillende materialen er anders komt uit te zien.

Meestal raad ik voor de veiligheid aan een kast vast te zetten tegen de achterwand met bijvoorbeeld slagpluggen. Echter, in dit geval staat de kast uiteindelijk dermate strak ingebouwd dat de kast niet voorover kan vallen. De bovenkant van de kast zal dan namelijk vastlopen op het plafond.

Benodigde materialen inbouwkast

Omdat elke inbouwkast uniek is, en er dus geen absolute lijst met benodigde materialen op te stellen is, staat hieronder een algemeen overzicht van benodigde materialen. Qua maten en hoeveelheden zal de focus wel grotendeels op de voorbeeld inbouwkast liggen en diens ruwe indeling.

Wat houdt die ruwe indeling in? De ruwe indeling van de voorbeeld inbouwkast houdt de ombouw van de kast, plus de belangrijkste versterkende planken in. Het zijn namelijk deze planken die de kast voorzien van stevigheid en tegelijkertijd de compartimenten vormen.

Benodigdheden:

• 4 planken voor de ombouw, voor de voorbeeld inbouwkast 2 maal een plank van 235 x 50 x 1.8 cm en 2 maal een plank van 210 x 50 x 1.8 cm.

  Hiervoor zou je 2 maal een standaard MDF-plaat van 244 x 122 x 1.8 cm kunnen gebruiken (nieuwprijs voor deze 2 platen is ongeveer 40 euro).

• Een achterpaneel voor de ombouw. Een achterpaneel geeft de inbouwkast meer stevigheid en beschermt de achterliggende muur optimaal.

  In plaats van één groot paneel kunnen ook twee (MDF) panelen worden gebruikt (of eventueel zelfs meerdere planken van een houtsoort naar keuze).

• Compartimentsplanken (aka de versterkende planken). Vooral verticale planken geven de ombouw stevigheid. Zorg ervoor dat een compartiment niet te breed wordt: 60 à 70 cm (zoals bij de voorbeeld inbouwkast) is doorgaans breed genoeg. Ook hiervoor zijn standaard MDF-platen handig.

• Een plank waar de inbouwkast op komt te staan. In plaats van één grote plank kunnen ook meerdere kleinere planken van gelijke dikte worden gebruikt.

• Bezemsteel (vaak 150 cm lang en met een diameter rond de 3 cm) voor gebruik als kledingstang.
• Schroeven. Gebruik MDF- of spaanplaatschroeven voor MDF, en houtschroeven voor regulier hout. Probeer altijd dunne schroeven met een torx (link naar wikipedia) aandrijving te gebruiken.
• Boormachine (accuboormachine of klopboormachine) met een kleine houtboor voor het voorboren van schroefgaten.

• Gebruik bij deze boormachine een bithouder met torx schroefbit voor snel en handig mechanisch schroeven.

  Om optioneel schroefkoppen in het hout te laten verzinken (en zo minder zichtbaar te maken) kan een verzinkboortje worden gebruikt. Zo’n verzinkboortje kan net als een schroefbit op een boormachine worden geplaatst.

  

• Waterpas en een winkelhaak om zeker te zijn dat je schappen mooi recht lopen.

  

• Zaag om uit de bezemsteel de gewenste lengtes aan kledingstang te zagen.
• Goede houtlijm voor het vastlijmen van delen hout.
• Grondverf en gewone verf voor MDF of ander materiaal.

Stappenplan inbouwkast zelf maken

Stap 1

De eerste stap is het bouwen van de ombouw. Deze ombouw staat op de afbeelding hierboven met het getal 1 aangegeven.

Je bouwt de ombouw door de 4 planken rechtop op de grond te zetten, de houtlijm op de verbindende kanten aan te brengen en het geheel vervolgens stevig tegen elkaar aan te drukken. Schakel hulp in als het om een grote ombouw gaat.

Pak de zware objecten die tegen de gelijmde kanten kunnen worden aangezet. Zo kan het geheel drogen zonder dat je zelf de ombouw vast hoeft te houden en aan te drukken. Kijk goed op verpakking van de houtlijm wat de aanbevolen droogtijd is.

Is de lijm eenmaal droog, laat de kast dan mooi op de grond rusten. Pak nu de boormachine met houtboor en begin met het voorboren van de schroefgaten.

Zorg hierbij dat je precies in het midden van een plank uitkomt – zo ontstaat de minste kans op scheuren. Let erop dat het boorgat iets minder breed is dan de breedte van de schroef. Gaten dienen 4 cm van de hoeken te worden ingeboord en een onderlinge afstand van idealiter 20 cm te hebben.

Eventueel kunnen de geboorde gaten worden nageboord met het verzinkboortje. Hierna kunnen de schroeven worden ingedraaid. Top, de ombouw is klaar!

Stap 2

De tweede stap is het achterpaneel op de ombouw vast te schroeven. Deze stap wordt in de afbeelding boven stap 1 met het getal 2 aangeduid.

De ombouw kan gewoon op de grond blijven liggen, en het paneel wordt er vervolgens zorgvuldig op neergelegd en gepositioneerd. Boor ook nu weer gaten voor en vraag eventueel hulp van een ander persoon om het paneel op zijn plek te houden.

In plaats van één groot achterpaneel kunnen ook meerdere panelen worden gebruikt, of zelfs een hoeveelheid aan planken.

Stap 3

Je hebt nu al een behoorlijke kast gebouwd. Kantel de kast nu zodanig dat het achterpaneel op de vloer komt te liggen.

Het is nu tijd om de eerste verticale compartimentsplank haaks (met een hoek van 90 graden, gebruik de winkelhaak) op de onderste plank te monteren – hierdoor onstaat basis compartiment 1 (zie de schematische tekening van de voorbeeld inbouwkast).

Plaats hiertoe klemvast een compartimentsplank op een precies uitgemeten positie (in dit geval op een derde van de totale lengte van de inbouwkast). In de tekening hierboven wordt de compartimentsplank in het zwart aangegeven.

Schroef vervolgens deze plank vast na wederom gaten te hebben voorgeboord.

Stap 4

Tijd om een eerste, horizontale compartimentsplank te plaatsen. Hoewel horizontale planken de inbouwkast eveneens stevigheid verlenen is deze verstevigende werking minder groot dan die van de verticaal geplaatste planken.

Schroef ook deze plank vast na eerst gaten te hebben voorgeboord. Zorg ervoor dat de plank goed wordt geplaatst door deze haaks, met behulp van een winkelhaak, op zowel het achterpaneel als zijpaneel te positioneren.

Ga je heel zware voorwerpen in het onstane compartiment plaatsen? Overweeg dan ook enkele schroeven door het achterpaneel in deze plank te schroeven. Het is dan het makkelijkst de kast tijdelijk rechtop te zetten (als het goed is heb je van te voren de berekening gemaakt of de kast past, en dus rechtop kan staan).

Stap 5

In het verlengde van de net vastgeschroefde plank wordt een tweede horizontale plank gepositioneerd. In elk geval de rechterkant van deze plank moet worden ingesmeerd met houtlijm – er kan immers niet vanaf deze kant worden ingeschroefd.

De linkerkant van deze plank kan weer worden vastgeschroefd. Voor deze plank raad ik je aan enkele schroeven door het achterpaneel in deze plank te schroeven. Dit geeft deze plank meer stevigheid.

Stap 6

Het is tijd om een belangrijke, verstevigende verticale compartimentsplank te plaatsen. Deze wordt precies in het midden van de overgebleven ruimte aan de rechterkant geplaatst.

Deze plank kan ook weer worden vastgeschroefd. Nu is de basis van drie verticale compartimenten gereed.

Stap 7

Kantel de kast zodat deze rechtop komt te staan.

Je kan nu de overige compartimentsplanken waterpas monteren. Gebruik hier eventueel weer houtlijm voor en extra verstevigende schroeven die via het achterpaneel in de planken worden geschroefd.

Stap 8

De laatste stap bestaat uit de afrondende werkzaamheden van 1) het bevestigen van de kledingstangen, 2) het eventuele verven van de inbouwkast en plank en 3) het onder de kast schuiven van de plank.

Voor de kledingstangen kan een gewone bezemsteel worden gebruikt. Deze stelen zijn meestal 150 cm lang, en daaruit kunnen dus prima twee delen van 70 cm worden gezaagd.

Zaag deze delen precies uit en zet ze klemvast op hun gewenste positie (let op dat de stangen waterpas lopen). Eventueel kan eerst houtlijm op de uiteinden worden aangebracht. Als de lijm is opgedroogd kunnen ze op hun respectievelijke posities worden vastgeschroefd.

Als alternatief voor het gebruik van een bezemsteel kunnen ook twee uitschuifbare kledingstangen worden gebruikt. Deze zijn op bijvoorbeeld bol.com makkelijk te vinden.

Als de kledingstangen eenmaal zijn geplaatst kan de inbouwkast en plank desgewenst geverfd worden. Let erop dat op MDF altijd eerst een grondende laag wordt aangebracht. Het beste is elk materiaal, van te voren, licht op te schuren zodat de grondverf goed pakt.

Nadat de grondverf goed is opgedroogd kan de kast in de door jouw gewenste kleur worden geverfd. Nadat deze laatste verflaag is opgedroogd kan het geheel op zijn uiteindelijke lokatie worden gemanoeuvreerd. Vraag eventueel hulp van iemand anders om dit zo efficiënt mogelijk te doen.

Om de plank onder de kast te schuiven kan de kast het beste voorzichtig worden opgetild (doe dit bij een grote kast met meerdere personen). Een andere manier is de kast licht te laten hellen: de plank kan er dan onder worden geschoven waarna de kast weer rechtop wordt gezet, vervolgens kan de plank rustig verder onder de kast worden geduwd.

Mooi, de kast is nu ingebouwd en klaar om gevuld te worden met spullen!