In badkamers worden overgangen tussen sanitair en wand vaak gekit. Deze kit heeft de neiging in de loop der jaren zwart te worden. Meestal wordt niet de hele kitvoeg zwart, maar enkel bepaalde gedeeltes. Deze zwarte gedeeltes bevinden zich vooral in de hoeken.
Soms kan de zwarte verkleuring simpelweg worden verwijderd door met een doek en wat zeep over de plekken te wrijven. De zwarte laag ligt in de geval op de kit en heeft zich hier niet of nauwelijks aan gehecht.
Als de zwarte laag zich wel aan de kit heeft gehecht volstaat het vaak deze laag letterlijk te bleken met bleekmiddel. Bleekmiddel maakt dus niet daadwerkelijk schoon, maar lijkt dit enkel te doen. Als ook het gebruik van bleekmiddel niet werkt zit de zwarte verkleuring in de kit.
Dit bracht mij op de vraag 'Hoe kan zwart geworden kit in de badkamer hersteld worden?'
Als wegpoetsen of bleken niet werkt zit er niets anders op dan de kit te verwijderen. Het is belangrijk niet enkel de zwarte gedeeltes te verwijderen. Het zwart is namelijk alleen het zichtbare deel van een schimmel. De onzichtbare schimmeldraden zullen inmiddels ook in andere stukken kit aanwezig zijn. Verwijder dus een gehele kitnaad in plaats van enkel de aangedane plekken.
Ik verbaasde me erover dat zowel voor het aanbrengen als verwijderen van kit gespecialiseerde bedrijven bestaan. In mijn vorige huis heb ik een gedeelte aangetaste kit laten verwijderen (en opnieuw laten aanbrengen) door een dergelijk bedrijf.
Dit verwijderen en opnieuw aanbrengen van kit kostte honderden euro’s. Om dergelijk kosten in de toekomst te vermijden heb ik onderzoek gedaan naar het zelf weghalen van kit. Later in dit artikel kom ik hierop terug.
Mochten de kosten voor het verwijderen van kit geen belemmering vormen dan is het aan te raden kit te laten verwijderen. Gespecialiseerde bedrijven doen dit in de regel goed (ik kom later terug op het laten weghalen van kit onder het kopje 'Weg laten halen'). Hiermee voorkom je dat een nieuwe kitvoeg niet pakt en op den duur loslaat. Zelf kan je kit ook goed verwijderen – als je weet wat je doet.
Schimmel?
Lang niet iedereen weet dat de zwarte verkleuring in kit een schimmel is. Schimmels zijn organismen die materiaal afbreken. Laat je schimmel in kit woekeren dan zal deze zich verder verspreiden en de kit over een steeds groter oppervlak zwart verkleuren.
Schimmel groeit bij een relatieve luchtvochtigheid boven de 60%. Als de luchtvochtigheid boven de 70% komt zijn de omstandigheden voor groei helemaal perfect. Schimmel groeit daarnaast als het flink warm is. Je raadt het al: als je even douched vieren de schimmels feest omdat zij worden voorzien van vocht en warmte.
Na een activiteit als douchen ligt er vaak ook vloeibaar vocht op of bij de schimmel. Dit is letterlijk een voedselreservoir voor schimmels. Misschien dat de bij het douchen ontstane waterdamp verdwijnt via een openstaande badkamerdeur – het vloeibare vocht blijft echter beschikbaar voor de groei van een schimmel.
Schimmel laten woekeren en zo een hele kitnaad laten aantasten is geen goed idee. De kitnaad is hierdoor uiteindelijk makkelijk te verwijderen maar de kans is groot dat de schimmel zich heeft verspreid naar andere oppervlakten. Verschimmelde kitnaden is één ding, aangetast hout of pleisterwerk brengt veel meer hersteltijd en -kosten met zich mee.
Zelf weg halen
Als je zelf zwarte kit wil verwijderen check dan eerst of je daadwerkelijk te maken hebt met siliconenkit. Dit is namelijk het type kit dat in badkamers gebruikt zou moeten worden.
Doe deze check door met een nagel in de kit te prikken. Kan je de kit licht induwen en veert deze terug als je je vinger verwijdert? Dan is het siliconenkit. Soms wordt echter per abuis acrylaatkit in badkamers gebruikt.
Acrylaatkit is in vergelijking met siliconenkit matig rubberachtig en daarnaast niet-waterdicht. Acrylaatkit heeft bovendien de neiging makkelijk te breken omdat het veel poreuzer is dan siliconenkit.
Om zeker te weten dat je niet te maken hebt met siliconenkit kan je het beste een stukje kit verwijderen. Kan je dit stukje makkelijk breken tussen een paar vingers dan is het acrylaatkit.
Acrylaatkit verwijderen gaat anders dan het verwijderen van siliconenkit. Omdat acrylaatkit harder is kan je voor het verwijderen het beste een plamuurmes of kleine beitel in combinatie met een hamer gebruiken. De laag kit kan vervolgens gecontroleerd worden weggetikt en uitgeschraapt.
In de meeste gevallen zal je in de badkamer dus te maken hebben met aangetaste siliconenkit. Deze kit is in uitgeharde toestand elastisch en waterdicht. Over siliconenkit is niet heen te verven en de kleur zal doorzichtig zijn (hoewel wit of grijs ook mogelijk is). Als je met een vinger over de kit gaat zal deze zacht en plasticachtig aanvoelen.
Het belangrijkste bij het verwijderen van een kit is dat de ondergrond niet wordt beschadigd. Als er scheurtjes in de onderliggende stenen of tegels komen kan zich daar, in het ergste geval, in de toekomst steeds meer vocht verzamelen. Ook in steen kan dan schimmelvorming optreden en dat dient voorkomen te worden.
- Om siliconenkit te verwijderen begin je eerst heel eenvoudig met manueel verwijderen. Dit betekent dat je met je vingers een eindje kit probeert los te peuteren en vervolgens uit de naad te trekken. Als je voorzichtig aan de kit trekt kan je waarschijnlijk al één redelijk grote strip lostrekken.
- Oudere siliconenkit zal op sommige plekken broos worden: dit kan precies op een zwarte schimmelplek zijn maar vaak is dit ook ergens anders. Je zal merken dat een deels losgetrokken lange strip op een dergelijke plek afbreekt.
- Zodra je merkt dat de lange strip dreigt te breken zet je de kop van een platte schroevendraaier precies tussen de kit en diens ondergrond. Door de schroevendraaier met één hand zachtjes aan te drukken en tegelijkertijd met de andere hand aan de strip te trekken kan een breuk meestal worden voorkomen. Op deze manier kan je al hele stukken verwijderen.
- Op sommige plekken zal siliconenkit echter muurvast op de ondergrond hechten. Hiermee wordt duidelijk dat verschillende stukken kit verschillende behandelingen vragen. In eerste instantie gebruik ik voor deze hardnekkig stukken een stanleymes.
- Zorg ervoor dat een goed, scherp stanleymes wordt gebruikt met een geschikt/ergonomsich handvat voor precisiewerk. Ik ben zeer tevreden met mijn FatMax van bol (of check de 'extreme' variant op coolblue.nl). Kijk bij eerder weggehaalde stukken kit hoe diep de kit zat ingewerkt. Probeer niet dieper te snijden dan deze voegdiepte om te voorkomen dat de ondergrond wordt beschadigd. Zodra twee in een hoek op elkaar gemaakte sneden zijn gezet, is de kit uit de voeg te trekken.
- Als alternatief is ook een zogenaamde kitschraper te gebruiken. Deze schraper, met een V-vormig uiteinde, wordt op de siliconenvoeg gezet en vervolgens hierover geduwd, geschraapt of getrokken. Een strook kit wordt hierdoor verwijderd. Het nadeel van een schraper is dat de groef die geschraapt wordt niet altijd goed af te stemmen is op de diepte van de kitlaag.
- Resterende stukjes kit kunnen met een scherpe, platte schroevendraaier voorzichtig worden verwijderd. Het is heel belangrijk dat alle oude stukjes kit worden verwijderd voordat een nieuwe kitlaag wordt aangebracht.
- Om de laatste stukjes kit te verwijderen die echt niet konden worden verwijderd met stanleymes, kitschraper of schroevendraaien kan een speciaal oplosmiddel voor kit worden aangebracht. Deze stroperige vloeistof lost kit op en tast de onderliggende stenen of tegels niet aan (check wel op de verpakking of de ondergrond in jouw specifieke situatie ook niet kan worden aangetast).
Zodra alle kit is verwijderd ben je klaar met deze klus. Als je alle kit zorgvuldig hebt verwijderd zal je merken dat je heel wat uren bezig bent geweest. Helaas is deze grondigheid noodzakelijk om kit zelf GOED weg te halen.
Weg laten halen
Zoals je hebt opgemerkt wordt kit verwijderd met scherpe voorwerpen en gevaarlijke chemicaliën. Het gebruik hiervan draagt altijd een bepaald risico met zich mee. Je zal niet de eerste zijn die per ongeluk een vinger opensnijdt of brandend oplosmiddel op een hand laat druppen.
Ook mag duidelijk zijn dat kit verwijderen een tijdrovend weekend project is. Ook is dit secure werk nogal eentonig.
Wil je dus geen enkel risico op verwondingen lopen en geen zin in de tijdsinvestering hebben, laat kit dan door een bedrijf weghalen. Vaak worden door professionals speciale gereedschappen gebruikt of op zijn minst verschillende soorten kitschrapers. Bovendien geeft een gespecialiseerd bedrijf garantie op de uitgevoerde werkzaamheden.
De kosten voor kit verwijderen worden per strekkende meter of per uur berekend – materiaalkosten komen hier dan nog bij.
Vaak is het zo dat alle kit uit een badkamer moet worden gehaald om geen kleur- of structuurverschillen te krijgen. Als kostenindicatie voor het verwijderen van oude kit en het aanbrengen van nieuwe (kwaliteits) kit kan minimaal 80 euro worden aangehouden. Ik raad je aan via slimster.nl gratis en vrijblijvend wat offertes op te vragen.
Voorkomen
Zwarte verkleuringen van siliconenkit voorkomen kan door de omstandigheden voor het ontstaan van schimmel zoveel mogelijk te beperken. Dit betekent dat de luchtvochtigheid, de aanwezigheid van water én de temperatuur in een badkamer moet worden gereguleerd.
De luchtvochtigheid kan worden beperkt door tijdens het douchen of baden gebruik te maken van (mechanische) ventilatie. Ook een raampje open zetten helpt om de luchtvochtigheid te beperken.
Nog beter is na gebruik van de badkamer twee ramen tegen over elkaar open te zetten als ‘natuurlijke’ ventilatie. Eén raam moet zich dan minimaal in de badkamer bevinden. Hierdoor wordt de temperatuur in een badkamer ook nog eens flink verlaagd.
Als echter geen goede ventilatie in de badkamer aanwezig is en de installatiekosten hiervan te hoog zijn (al snel meer dan 1000 euro), of er is geen mogelijkheid voor goede natuurlijke ventilatie, kan na het douchen gebruik worden gemaakt van een elektrische luchtontvochtiger. Een dergelijk apparaat maakt de lucht niet alleen stukken minder vochtig maar ook aanzienlijk koeler.
Daarnaast kan schimmelvorming worden voorkomen door vocht van kitvoegen af te nemen met bijvoorbeeld een handdoek. Het beste is de natte handdoek vervolgens niet te laten drogen op een verwarmingselement in de badkamer zelf – zo wordt een hoge luchtvochtigheid voorkomen.
Hoewel warmte als katalysator voor schimmelgroei werkt is zonlicht juist een remmer voor schimmelgroei. Mocht je badkamer dus zonlicht kunnen ontvangen, aarzel dan niet gekitte voegen een dosis uv-straling te geven door bijvoorbeeld een raam open te zetten. Moderne siliconenkitten kunnen tegen deze uv-straling terwijl schimmels het loodje leggen.
Voorkomen is beter dan genezen dus hopelijk kan je met deze tips de vorming van schimmel vóór zijn. Is er reeds schimmel aanwezig dan kan je met de gegeven aanwijzingen deze verwijderen en daarna nieuwe kit aanbrengen.
