Hoe Blauwe Druiven Kweken

Ik dacht dat blauwe druiven kweken lastig was. Poe, niet dus! Ik heb er in het najaar nu meer dan ik zelf kan eten. Uit nood verwerk ik ze in bijna alles: door het toetje tot als gezonde snack voor de kinderen. Dus vergeet ingewikkelde snoeipraktijken: houdt het vooral simpel met enkele basis technieken die ik hier zal bespreken.

Hoewel er vele soorten blauwe druiven bestaan is in mijn ervaring de weg naar een succesvolle oogst altijd hetzelfde. De blauwe druif als soort vraagt namelijk om bepaalde, vrij specifieke omstandigheden en voorwaarden (die echter makkelijk te realiseren zijn). Laat je dus niet demotiveren door (soms zelfs ervaren) tuinders die beweren dat blauwe druiven kweken lastig is.

Soms zie ik dat wordt geadverteerd met ‘pitloze’ blauwe druiven, deze soort zou lastiger te kweken zijn. Echter, echte pitloze, zelf-gekweekte blauwe druiven zijn uitzonderlijk. Er zat altijd een aanzet tot pitvorming zijn en deze zal ook harder proeven dan het omliggende druivenvlees. Mijn advies is daarom de ‘speciale’ pitloze variant niet de voorkeur te geven boven een meer natuurlijke (lees ‘met pitten’) blauwe druiven variant.

Okay, klaar om blauwe druiven te gaan kweken en te gaan genieten van heerlijke druiven in het najaar? Lees dan de onderstaande tips en persoonlijke ervaringen.

Het begin: een blauwe druif planten!

Maak het jezelf makkelijk en koop een blauwe druif als plant (link naar bol.com). Dit kan prima online (maak je geen zorgen over de verzending) maar natuurlijk ook bij een lokaal tuincentrum. Meestal koop je een blauwe druif direct in een pot en is de hoogte van de plant inmiddels minimaal 50 centimeter. Voor de prijs hoef je het niet te laten, voor onder de 25 euro heb je doorgaans al een prima plant.

Plant de druif in het voorjaar zo rond maart. Planten in de vroege winter heeft geen zin: de plant zal niet groeien ook al is de druif winterhard, je verhoogt enkel een herhaalde kans op natte, bevroren wortels.

De plant kan in een uitgegraven gat worden geplaatst en bij voorkeur een stukje van een muur af worden gepositioneerd. Denk na hoe je de hoofdstreng, of hoofdstrengen, (waaraan de druiventrossen gaan groeien) langs de muur wil laten lopen. Onthoud dat de blauwe druif een klimplant is.

Kijk of er ruimte aan de muur is om later hoekbeugels of muurbeugels aan te monteren (een beugel aan de muur waar een draad door kan worden getrokken om hoofdstrengen meer ondersteuning te bieden, zie onderstaande foto).

Je hebt niet perse meerdere druivenplanten nodig. Ik heb één plant die uiteindelijk meterslange hoofdstrengen heeft gekregen. Je kan wat dat betreft beter goed zorgen en de ruimte hebben voor één druivenplant, dan je aandacht en beschikbare ruimte te verdelen tussen meerdere planten.

Bedenk dat een blauwe druif bestaat uit één of meerdere (verhoute) hoofdstrengen waaraan de druiventrossen groeien. Aan veel nieuwe takken (en dus bladeren) heb je dus niets. Laat de sterkste tak of takken in het begin dus doorgroeien terwijl je minder ontwikkelde takken afknipt. Blijf de hoofdstrengen vervolgens zoveel mogelijk ondersteunen.

Pas als de plant groot en oud genoeg is (na enkele jaren) zal een oogst mogelijk zijn: hoe ouder en groter de plant, hoe meer er te oogsten valt! De oogst kan op een gegeven moment zo groot worden (en de trossen dermate zwaar en doorhangend) dat extra ondersteuning van de plant haast wel noodzakelijk wordt.

Locatie voor een blauwe druif

De locatie is essentieel voor een goede groei van jouw druivenplant én voor een optimale oogst. De juiste locatie is een plek voor de plant op het Zuiden. Hierdoor ontvangt de plant de meeste zonnestralen.

Als de plek ook nog eens beschut is (dus weinig wind vangt), is dit helemaal ideaal (simpelweg omdat de temperatuur er relatief hoog zal liggen).

Met beschut bedoel ik niet dat er een afdak boven de plant aanwezig moet zijn: een regenbui over de blauwe druif is juist goed omdat hiermee vuil en insecten worden weggespoeld.

De druif is van oorsprong een klimplant uit een zacht klimaat. Niet voor niks worden ze bijvoorbeeld veel in Frankrijk gekweekt. Omdat het Nederlandse klimaat steeds milder wordt zie je in ons land een toename van het aantal kwekerijen en een vergrote kans op een goede oogst voor zowel particulier als kwekerij. Doe hier dus je voordeel mee en start ook met de kweek van blauwe druiven.

Grond voor een blauwe druif

Let er goed op dat de wortels van de druif zich ondergronds ruim horizontaal kunnen verspreiden. Zet je een druif tegen een muur en weet je dat de wortels zich maar beperkt kunnen verspreiden vanwege ingegraven obstakels als (verticaal geplaatste) stenen of tegels, haal deze dan eerst zoveel mogelijk weg.

Andere obstakels voor een zich wijd verspreidend wortelstelsel kan wit zand (straatzand, ophoogzand) zijn. Wit zand wordt vaak gebruikt als ondergrond voor (sier)bestrating maar zal druivenwortels tegen houden.

Denk dus na of en waar bij jouw wit zand is geplaatst. Bedenk dat een laagje wit zand niet zo’n probleem zal vormen. Heeft de hovenier echter een meter wit zand gestort dan zullen de druivenwortels het moeilijk krijgen.

Zorg er ook voor dat de wortels van de druif flink diep kunnen doordringen. Dit kan betekenen dat ingegraven tegels, oude worteldoeken of andere horizontaal geplaatste obstakels het beste kunnen worden verwijderd.

De grondsoort waar een blauwe druif het beste op groeit is voedingsrijke (humus bevattende) en kalkrijke zandgrond. Vermijd water-vasthoudende zware kleigrond. Je hebt te maken met kleigrond als je een gat graaft in je tuin, buiten de zomerperiode, en daar water in komt staan of blijft staan.

De beste grond voor een blauwe druif is dus een grond die water door laat en wat luchtig is. Houdt de grond namelijk water vast dan zullen de wortels van de druif vroeg of laat gaan rotten.

Het regelmatig bemesten van de grond (het beste met een speciale meststof met extra kalk) is aan te raden, doe dit in het voorjaar en eventueel in bescheiden mate in de zomer. De kalk zorgt ervoor dat de bodem niet te zuur wordt.

Als het langere tijd extreem droog is kan de blauwe druif eventueel wat extra water worden gegeven (want verder kan de blauwe druif prima tegen droogte). Geef echter niet te veel water omdat dit de wortels ‘lui’ maakt. Hiermee bedoel ik dat wortels door water geven minder groeiprikkels krijgen en minder zelfstandig op zoek zullen gaan naar dieper gelegen, vochtigere grond.

Blauwe druif: wat wanneer doen?

Lees hieronder wat je per maand kunt doen om je blauwe druif zo goed mogelijk te laten groeien en ervoor te zorgen dat je een grote oogst verkrijgt.

Bedenk altijd dat de kracht van de plant niet in nieuwe takken en bladeren moet gaan zitten maar in de druiven. Dit betekent regelmatig snoeien van takken die uit de hoofdstreng gaan groeien. Doe dit snoeien in de zomer en het begin van de winter.

• Januari: de sap stroom komt nu al op gang! Ga nu niet snoeien want de druif zal wekenlang sap lekken uit de snoeiplekken - en dit ten koste van de hele plant (en de opbrengst).

• Maart: de ideale tijd om een blauwe druif te gaan planten. De kans op een langere periode met verschillende vorstperiodes is nu klein. Op warme dagen zal je merken dat er sap uit eerder gesnoeide takken kan druppen, maak je geen zorgen, dit is niet erg en zal vanzelf stoppen. Bij mij wordt elk jaar de bekleding van het bankje onder de druif nat van het druppende sap: ik weet dan dat het voorjaar er echt aankomt. Mocht je in deze maand hebben geplant dan is het nu eerst een zaak van geduld hebben.

• Juli: de eerste kleine groene druiven zie je. Als ze 5 millimeter in doorsnee zijn, verwijder dan 60% van het blad. Hierdoor gaat alle groeikracht in druiven zitten en niet in de bladeren. Daarnaast zullen de druiven meer zonlicht krijgen (wat anders zou worden tegen gehouden door blad). Je druiven zullen hierdoor uiteindelijk dikker worden.

  Zie je mid juni een groot verschil in het formaat van de druifjes? Knip dan voorzichtig de meest kleine druifjes af. Dit zorgt ervoor dat de groeikracht vooral in de grotere en reeds sterkere druiven gaat zitten.

• September: tijd om te oogsten en alle geheel nieuwe spruiten (uitlopers) te verwijderen. Dit zijn kleine, groene spruiten die je vanaf een hoofdstreng ziet uitlopen en die pas rond eind augustus/ begin september zijn uitgekomen. Alle energie moet namelijk in de druiven worden gestoken, niet in nieuwe takken.

  

• December: knip oudere nieuwe takken (die nog niet verhout zijn) net na twee knopen vanaf een hoofdstreng af. Doe dit met een scherpe snoeischaar of scherp mesje. Hoe scherper je gereedschap, hoe kleiner de wond en hoe minder kans op een infectie (gebruik om infectie door vuil te voorkomen eventueel ook een speciale snoeischaar reiniger). Omdat de sap stroom inmiddels al vermindert is vanwege de toegenomen koude, zal er weinig vocht uit de wonde komen. Ga na december niet meer snoeien.

Okay, ik hoop dat duidelijk is geworden dat blauwe druiven kweken niet zo moeilijk is als soms wordt voorgedaan.

Als je de instructies opvolgt heb je niet alleen heerlijke druiven in het najaar maar scheelt dit je ook een uitstapje naar de supermarkt of groenteboer om druiven te kopen – en om nog maar te zwijgen van de vele euro’s die je bespaart door zelf blauwe druiven te kweken. Mocht je een overschot aan druiven hebben: ongetwijfeld zal je buren, vrienden of familie een plezier doen met een bakje van dit heerlijke fruit. Enjoy!