Als je thuis wil boksen of kickboksen op een grote bokszak zal deze waarschijnlijk op zolder moeten hangen.
Het probleem is namelijk dat op een gewone slaapkamer vaak géén goed ophangsysteem te monteren is. In het slechtste geval heb je te maken met gipsplaten als plafond en een gestucte muur. Beide zijn ongeschikt om constructies op te plaatsen welke een zware bokszak kunnen dragen.
Je zou in een slaapkamer een standaard voor een bokszak kunnen neerzetten, maar deze zijn weinig stabiel, zeker als je een grotere bokszak wil ophangen met een gewicht vanaf 40 kilogram. Een ander nadeel van een standaard is dat je er niet lekker omheen kan lopen, en zo van alle kanten kunt stoten of trappen.
Ook als een slaapkamer wél een stevige muur heeft – bijvoorbeeld op basis van steen of beton – en je een muursteun bevestigt om een grote bokszak aan op te hangen, blijft het nadeel dat je niet om de bokszak heen kan lopen. En juist bewegingsruimte is bij boksen of kickboksen prettig.
Uit ervaring weet ik dat het stoten en/of schoppen op een grote bokszak een enorm lawaai op benedenverdiepingen geeft. Als je bezig bent met boksen zal je daar zelf weinig last van hebben. Je huisgenoten zullen WEL de nodige geluidsoverlast ervaren, vooral op de verdieping net onder de plaats waar de bokszak hangt.
De zolder is doorgaans de beste plek om een bokszak op te hangen omdat daar vaak stevige houten constructiebalken van het huis lopen. Aan deze balken is een grote en zware bokszak (over het algemeen) prima op te hangen.
Daarnaast is de zolder het verst verwijdert van de woonkamer en zal daar dus de minste geluidsoverlast van jouw sportbeoefening optreden. Soms heeft de zolder ook een stevige muur. Maar een muurbevestiging is altijd af te raden als ook stevige balken aanwezig zijn.
De swing
In dit artikel draait het vooral om het ophangen van grote bokszakken met een lengte van minimaal 1.5 meter en een gewicht vanaf 40 kilogram. Want dit zijn het type bokszakken die het vaakst loskomen na montage. Soms is dit na een maand, maar soms ook pas na een jaar.
Wat is het probleem met deze bokszakken? Naast dat deze zakken zelf al een behoorlijk gewicht hebben zullen ze bij stoten en trappen een zwaai gaan maken.
In de meest extreme gevallen zullen deze bokszakken opzwaaien tot een zogenaamd dood punt en vervolgens weer terugvallen naar beneden. Je hoort de kettingen in dat geval een ‘kling’ geluid maken. Hoe zwaarder de bokszak, hoe minder kans dat dit verschijnsel optreedt.
Door het zwaaien heeft de ophangconstructie niet alleen te maken met het gewicht van de zak zelf, maar ook met de kracht van een stoot of trap. Vooral als een al reeds zwaaiende zak opnieuw een opwaartse stoot of trap krijgt zal het terugvallen vanaf het dode punt een aanzienlijke impact op de draagconstructie hebben.
Ook bij normaal gebruik van een bokszak en een normale uitzwaai komt er een behoorlijke kracht op de dragende constructie te staan.
Bij het eerste gebruik van een bokszak zullen de bouten of schroeven waarschijnlijk niet direct loskomen, maar langzaamaan kunnen ze lostrillen door de vele schokken. Er kan dan opeens een moment optreden waarop BOEM de bokszak naar beneden valt (met alle bijkomende risico’s van dien).
Vanwege het mogelijke zwaaien van een bokszak is het niet verstandig een schroefhaak te gebruiken om de bokszak aan op te hangen.
Een schroefhaak is een haak met een schroefdraad eraan (zie ook situatie 2, aangegeven met een blauwe 2, op de afbeelding geheel bovenaan). Vroeg of laat zal de bokszak inclusief ketting van de haak afschieten.
Ook het gebruik van een schroefoog om een bokszak aan op te hangen is in mijn ervaring niet handig.
Vaak is het daadwerkelijke schroef gedeelte klein en de diameter gering (net zoals bij een schroefhaak) en zorgt daarom niet voor een stevige en duurzame bevestiging. Zie hiervoor ook situatie 1 in de afbeelding geheel bovenaan.
Een ander nadeel van een schroefoog is dat bokszakken kunnen draaien. Dit hoeft niet perse een draai om de as te zijn maar dit kan bijvoorbeeld een halve slag zijn.
Een schroefoog welke verticaal is geplaatst kan zo per trainingssessie een beetje losgedraaid worden. Eén gedeeltelijke losdraaiende beweging kan de bevestiging al verzwakken. Op den duur kunnen de trillingen, en het geweld van stoten en trappen, genoeg zijn om de inmiddels verzwakte bevestiging te laten loskomen.
Bokszak ophangen aan een stevige muur
Naast dat een bokszak bevestigt aan een muursteun weinig beweegruimte overlaat, is en blijft de muurmontage gevoelig voor afknappen en losscheuren. Zeker als je een bokszak van over de 40 à 50 kilogram gebruikt (en bijvoorbeeld als de mogelijkheid bestaat dat je neefje een keer aan de bokszak gaat hangen).
Ik heb zelf in een keiharde stenen muur geprobeerd gaten te boren om een montagesysteem te plaatsen. Je moet dan enorm veel kracht op de boor zetten en de boor moet minimaal een klopboorstand hebben.
Zelfs dan kan je meestal niet de benodigde diepe gaten in beton of steen boren. Een boorhamer lenen of kopen is dan de enige overgebleven optie.
Met een boorhamer kan namelijk wel diep in het hardste steen worden geboord (ik heb deze relatief goedkope van bol.com en daarmee lukte het uiteindelijk wel - overigens ook hier te koop bij coolblue.nl).
Als je geen bouwtekening hebt weet je niet waar leidingwerk van de cv of elektrische bedrading door de muur loopt.
Ga je lukraak boren dan bestaat de kans dat je een leiding of elektrische bedrading raakt. In dat geval zijn de herstelkosten nog niet eens het ergste - je kan jezelf namelijk ernstig verwonden als je op een stroomkabel boort. Om dit te voorkomen zal je een leidingzoeker moeten gebruiken (een goede is deze van bol, een andere populaire leidingzoeker is hier te koop bij coolblue).
Als je een muurbeugel goed aan een muur wil bevestigen zal je niet alleen flinke gaten moeten boren maar ook grote schroeven of draadbouten moeten gebruiken. Ook de pluggen moeten van groot formaat zijn. Als je deze constructie echt goed vast wil zetten zal je een chemisch anker moeten gebruiken.
Chemische ankers kan je online of in een bouwmarkt kopen. Het stroperige goedje is verkrijgbaar in kokers die in een kitspuit worden geplaatst. Dit spuit je in de geboorde gaten, daarna plaats je pluggen en bouten.
Van een chemisch anker zal je maar een kleine hoeveelheid nodig hebben. De houdbaarheid van de overgebleven substantie in de koker is beperkt.
Bokszak ophangen aan een stevige balk
Het mag inmiddels duidelijk zijn dat bevestiging van een zware bokszak aan een steunbalk de voorkeur heeft boven een wandmontage.
De vraag is hoe hang je een bokszak goed op aan een stevige constructiebalk? In elk geval dus niet met een schroefhaak of -oog.
Voordat we hier verder naar kijken moet ik je waarschuwen dat vaak lastig op voorhand te bepalen is of een steunbalk daadwerkelijk sterk genoeg is om een zware bokszak te dragen.
Met het ophangen van een zware bokszak aan een constructiebalk neem je dus altijd een bepaald risico. Ik heb zelf de nodige NARE geluiden in het dak gehoord, maar uiteindelijk is er nooit iets stuk gegaan.
De truc om een bokszak aan een balk op te hangen is door niet een gat in de balk te boren, maar een gat door de balk.
Door dit gat komt een stalen bout met een diameter van minimaal 10 millimeter. Aan deze bout zit een oog waaraan de bokszak(ketting) kan worden opgehangen. De draaglast van een dergelijke 10 millimeter pin-constructie is maximaal circa 300 kilogram, voor de meeste situaties ruim voldoende.
Deze pin-constructie staat afgebeeld in de afbeelding geheel bovenaan. Situatie 3 geeft het schematische aanzicht weer vanaf de voorzijde en situatie 4 vanaf de achterkant. Belangrijk is dat de bokszak maximaal 45 graden kan zwaaien. Hiermee voorkom je dat een ketting een steunbalk beschadigt.
Er zal dus afstand moeten zijn tussen het oog en de balk om het zwaaien van de bokszak te kunnen opvangen. Om deze afstand te creëren kunnen zeskantmoeren of carosserieringen worden gebruikt (beide staan afgebeeld op de foto’s hieronder).
Er zijn vervolgens 2 mogelijkheden om deze pin-constructie te maken. Enerzijds kan een kant-en-klare oogbout worden gebruikt en anderzijds kan een doe-het-zelf pin-constructie worden gemaakt van een stuk draadeind M10, een losse ringmoer en zeskantmoeren.
De makkelijkste en snelste manier is de kant-en-klare oogbout. De leukste manier is zelf een pin-constructie maken. Hieronder komen beide mogelijkheden aan bod.
Tip: plaats een grotere carosseriering op de aansluiting met de balk: hierdoor vreet de pin-constructie minder in het hout van de balk.
1. Kant-en-klare oogbout
Kant en klare oogbouten zijn makkelijk verkrijgbaar in het formaat M10x100mm. De diameter van zo’n oogbout is 10 millimeter en de lengte 10 centimeter (deze M10x100mm oogbout van bol.com is bijvoorbeeld prima).
Er bestaan ook grotere exemplaren zoals de M12x120mm of zelfs de M12x150mm. Welke maat je nodig hebt hangt af van de dikte van de steunbalk.
De montage is simpel. Boor een gat door de steunbalk (let op dat de diameter overeenkomt met de diameter van de pin) en plaats hierin de oogbout. Met zeskantmoeren (M10 of M12) en carosserieringen (M10 of M12) kan afstand tot de balk worden gecreëerd en de constructie worden vastgedraaid.
2. Doe-het-zelf pin-constructie
Als je zin hebt om de handen uit de mouwen te steken koop dan een stuk draadeind met een diameter van minimaal 10 millimeter (bijvoorbeeld een standaard M10 draadeind).
Stem de lengte van het draadeind af op de dikte van de steunbalk en de benodigde ruimte voor het zwaaien van de bokszak. Gebruik voor het eventuele afzagen van het draadeind een goede ijzerzaag of haakse slijper. Met een ijzervijl zal je waarschijnlijk het einde netjes moeten bijvijlen.
Boor een gat door de balk en steek hierdoor het stuk draadeind. Draai hier vervolgens de zeskantmoeren en de ringmoer op. Om te voorkomen dat moeren of oog lostrilt kan er een veerring tussen worden geplaatst. Een veerring lijkt op een carosseriering maar in de veerring zit een onderbreking die lostrillen of -draaien voorkomt. Draai dit geheel stevig aan.
Bokszak professioneel ophangen: de swivel, wervel of oogwartel
Om te voorkomen dat de bokszak zelf, maar ook de ketting aan de bokszak, gaat draaien is het verstandig een swivel of wartel te gebruiken. Een swivel bestaat uit twee stukken metaal die met een vrij draaiende as met elkaar zijn verbonden.
Veel swivels die voor een paar euro te koop zijn bestaan uit staal met een diameter kleiner dan 8 millimeter. Natuurlijk zal een dergelijke swivel de zwakke plek zijn bij een M10 pin-constructie. Met een paar flinke stoten of trappen op een zware bokszak knapt zo’n wartel binnen de kortste keren.
Wil je zeker zijn dat een swivel een forse kracht kan weerstaan koop dan een swivel zoals gebruikt in de klimsport.
Dergelijke swivels hebben vaak een kwaliteitsnormering en staan garant voor het aantal kilo’s draagvermogen. Zo weet je zeker dat de swivel niet de zwakste schakel in de constructie is en de bokszak mogelijk loskomt en jou verwondt.
Met deze gegevens moet het je zeker lukken een grote bokszak goed en veilig op te hangen. De zolder zal ongetwijfeld je favoriete sportschool worden!
